• 
• Kunstenaars
• Tentoonstellingen

 
 

Aan deze thematentoonstelling 2012 nemen de volgende Hengelose (niet allen MHHK-exposanten) kunstenaars deel:
Jan Beerling, Ebba van der Bijl, Rob Bloemendaal, Tony Boiso, Irma Bruggeman, John Brunink, Wynand Buursink, Pier van Dijk, Remco Dikken, Noud van Galen, Ria Geerdink, Viktoria Gudnadottir, Erna ter Haar, Gerry Hesselman Bouwhuis, Merit de Jong, Marian Kromkamp, Piet Kusters, Kris Linders, Ricardo Liong-A-Kong, Hiske Loomans-de Sonnaville, Gertie van Nuenen, Otto Oelen, Fra Paalman, Bert van Santen, Erik Staman, Tineke van Steijn, Gonda Steffens, Fenneke ten Thij, Dorothé Verberne, Piet Verberne, Herna Wielink en Derya Zenginoglu.

Bij deze tentoonstelling heeft pastoor Koos Smits de volgende tekst geschreven, die hij op 8 mei 2012 in het pastoriehuis van de St. Lambertus Basiliek heeft voorgelezen.

Uitnodiging (pdf, 550 kb)

Onderweg

Werkelijkheid en Museum
Voor de eerste keer van mijn leven ben ik een virtueel kunstmuseum binnengetreden, nog wel hier in Hengelo. Terwijl ik mij dit verbaasd realiseer, zit ik rustig te kijken achter het beeldscherm van mijn computer, midden in het centrum van de stad, in de pastorie van de Lambertusbasiliek. Heerlijk, geen gedoe, geen kaartjes, geen gesjouw, geen suppoosten, geen vermoeidheid. Daarmee word ik mij bewust, dat de virtuele wereld die ik betreed zich eigenlijk bevindt in mij zelf, in mijn eigen gedachtewereld, dankzij alle digitale informatie en zintuigelijke prikkels. Mijn hersenen blijken een virtueel museum van artistieke, wetenschappelijke, historische en religieuze beelden. De werkelijkheid buiten, het museum binnen.

Materie en Geest onderweg
Werkelijkheid en museum, beide hebben een bijzondere eigenschap gemeen. Beide zijn altijd in beweging. In de werkelijkheid is alles onderhevig aan verandering, langzaam of snel, maar in ieder geval in verandering. Ook in onze hersenen is er altijd verandering en bewegen onze gedachten in een eindeloze stroom. De kosmische beweging, micro of macro, is niet te stoppen. De menselijke geschiedenis houdt nooit op te ontwikkelen. De geestelijke gedachtewereld kent geen halt en geen rust. Er is altijd ‘volutie’, soms evolutie, soms devolutie, soms revolutie. Kortom, de titel ‘onderweg’ van de nieuwe expositie in het virtuele museum te Hengelo is de fundamentele omschrijving van de wereld buiten en de wereld binnen, van de objectieve en van de subjectieve realiteit. Kortom, Gods Schepping onderweg.

Gods Volk onderweg
Met ditzelfde woord ‘onderweg’ zijn we onverwacht gekomen bij een kernwoord van de nieuwe theologie in de Katholieke Kerk sinds het Vaticaans Concilie. In de belangrijke constitutie over de Kerk van 1965 wordt gesteld, dat de gelovige mensheid ‘Gods Volk onderweg’ is. Enerzijds was dit een revolutionaire gedachte, omdat eeuwenlang sinds het Concilie van Trente (1545 - 1563) de theologie en de liturgie tamelijk statisch waren geweest. Onverwacht was er beweging gekomen in 60-jaren van de 20e eeuw, toen de hele westerse cultuur in een stroomversnelling was geraakt. Kortom, Kerk en wereld onderweg.

Volk van Abram onderweg
Anderzijds is de term ‘Gods Volk onderweg’ zo oud als Abraham, dat is wel een 4000 jaar. De allereerste opdracht van God aan Abram luidde immers: ‘Trek weg uit uw land, uw stam en uw familie, naar het land dat Ik u zal wijzen.’ (Genesis 12, 1) De verdere geschiedenis verliep niet anders. Abraham week vanwege hongersnood naar Egypte. Kleinzoon Jakob vluchtte naar het buitenland en verdiende daar zijn vrouw(en). Dezelfde Jakob en al zijn zonen, de geliefde Jozef als slaaf het eerst, kwam opnieuw terecht in Egypte. Tenslotte, geen episode typeert het Joodse volk meer dan de tocht van 40 jaar door de woestijn. Waarlijk, Gods Volk onderweg. Zelfs de herovering van het Beloofde Land en de vestiging van Jeruzalem als hoofdstad door koning David veranderden weinig aan het onderweg zijn. Want er volgden nog twee gigantische volksverhuizingen en ballingschappen in Assyrië en Babylonië. Kortom, het Joodse Volk onderweg.

Kerk van Christus onderweg
Ook het Nieuwe Testament levert hetzelfde perspectief op van onderweg zijn. In het Evangelie zelf trok Jezus zich niet terug in een kloostergemeenschap in de woestijn, maar trok drie jaren door het land heen. Altijd was Jezus onderweg, van dorp naar stad, van noord naar zuid. Hoe vaak staat niet geschreven: ‘Hij trok op naar Jeruzalem, want er was een Joods feest.’ Op zijn beurt gaf Jezus de opdracht aan zijn apostelen: ‘Gaat uit naar alle volken.’ (Matth. 28, 19) En op het Pinksterfeest dreef de Heilige Geest de leerlingen naar buiten om de Blijde Boodschap te gaan verkondigen. (Handelingen 2). En al spoedig trokken zij naar Syrië en andere landen rond de Middellandse Zee. Waarlijk, Gods Volk onderweg, Kerk van Christus onderweg.

Kunstenaar onderweg
In de loop van de geschiedenis, van geloof en maatschappij, heeft de kunst altijd een grote rol gespeeld. De veranderingen werden in beeld en klank gebracht. Is de werkelijkheid in beweging, de kunst ook. Maar het meest spectaculaire deel van de kunst is het scheppingsproces van de creatieve kunstenaar zelf. Met penseel of beitel, met componeerpen of muziekcomputer is de kunstenaar onderweg om een kunstwerk te scheppen, of anders gezegd, om een kunststuk te baren. De kunstenaar krijgt de kunstzinnige geest en de artistieke inspiratie om te scheppen, om deel te krijgen aan Gods scheppende werk. Vandaar dat de oudste kunst overal in de wereld der oude culturen religieuze kunst is. De schepping is onderweg, de kunst is onderweg.

Doel van de weg
Alles is in beweging, zeiden de oude Grieken. Alles is onderweg, zeggen wij. Kunst is onderweg, zegt het Virtueel Museum. Maar elke weg heeft een eindpunt. Elk onderweg heeft een doel. Wat is dan het eindpunt van alle verandering en beweging? Wat is het doel van alle materie en geest? Wat is het eindpunt van de geschiedenis en de mensheid? Wat is het doel van de kunst en de schoonheid? Welnu, wat is het doel anders dan God, bron en oceaan van goedheid en creativiteit, Alfa en Omega van schoonheid en liefde, begin en einde van alwat bestaat en leeft ? Daarom, zo is mijn heilwens, moge het virtueel kunstmuseum van Hengelo alle digitale bezoekers een penseelstreek dichterbij God brengen.

Pastoor Koos Smits, Hengelo